Hoe kan kinesitherapie artrose bestrijden?
- tim secretin
- 15 sep
- 11 minuten om te lezen
Artrose is de meest voorkomende vorm van gewrichtsslijtage en een belangrijke oorzaak van pijn en beperkingen. Het is een langdurige aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten geleidelijk dunner wordt en er veranderingen optreden in het bot. Dit kan leiden tot pijn, stijfheid en minder goed kunnen bewegen.
Artrose komt vooral voor bij ouderen, maar de kans erop neemt toe door:
Leeftijd: Hoe ouder je wordt, hoe groter de kans op artrose.
Overgewicht: Extra kilo's belasten je gewrichten extra.
Gewrichtsblessures: Eerdere blessures aan een gewricht kunnen de kans op artrose vergroten.
Erfelijkheid: Als artrose in je familie voorkomt, heb je een hogere kans om het zelf ook te krijgen.
Wat gebeurt er bij artrose?
Bij artrose vinden er verschillende veranderingen plaats in het gewricht:
Kraakbeen slijt: Het kraakbeen is een glad laagje dat de uiteinden van botten bedekt, zodat ze soepel over elkaar heen kunnen glijden. Bij artrose wordt dit kraakbeen dunner en ruwer.
Bot verandert: Het bot onder het kraakbeen kan dikker worden en er kunnen botuitsteeksels (osteofyten) ontstaan.
Ontstekingen: Het slijmvlies dat de binnenkant van het gewricht bekleedt, kan ontstoken raken.
Welke klachten geeft artrose?
De meest voorkomende klachten bij artrose zijn:
Pijn in het gewricht: Dit kan erger worden bij bewegen en minder worden in rust.
Stijfheid: Vooral 's ochtends of na een periode van inactiviteit (bijvoorbeeld na lang zitten) kan het gewricht stijf aanvoelen. Dit wordt ook wel startstijfheid genoemd.
Zwelling: Het gewricht kan gezwollen zijn.
Minder goed kunnen bewegen: Het kan moeilijker worden om het gewricht volledig te strekken of te buigen.
Het is goed om te weten dat niet iedereen met artrose klachten heeft, zelfs als er al veranderingen in het gewricht zichtbaar zijn op bijvoorbeeld een röntgenfoto.
Welke gewrichten worden het meest getroffen?
Artrose komt het vaakst voor in de:
Knieën
Heupen
Handen
Wervelkolom (rug)
Basis van de duim
Grote teen
Hoe wordt artrose behandeld?
Er is geen genezing voor artrose, maar de klachten kunnen wel goed worden behandeld. De behandeling richt zich op het verminderen van pijn, het verbeteren van de functie van het gewricht en het verhogen van de kwaliteit van leven. De meest effectieve aanpak combineert verschillende strategieën: voorlichting, beweging, gewichtsbeheersing en de juiste medicijnen. Een operatie is alleen nodig in ernstige gevallen.
Kinesitherapie: Een essentieel onderdeel van artrosebehandeling
Kinesitherapie is een hoeksteen van de behandeling van artrose. Het helpt de pijn te verminderen, de gewrichtsfunctie te verbeteren, de beweeglijkheid te vergroten en de kwaliteit van leven te verhogen. Vaak evenaart of overtreft kinesitherapie de voordelen van medicatie of injecties, maar dan zonder de bijbehorende risico's.
Belangrijkste voordelen van kinesitherapie bij artrose
Soorten kinesitherapeutische behandelingen
Oefentherapie: Dit omvat een reeks oefeningen, waaronder aerobe oefeningen, spierversterkende oefeningen (krachttraining), lenigheidsoefeningen en balansoefeningen. Zowel oefeningen op het land als in het water (aquatherapie) zijn effectief. Sessies onder begeleiding (minimaal 12 sessies over een periode van 6 weken) geven de beste resultaten, maar oefenprogramma's die je thuis doet, helpen ook.
Manuele therapie: Dit zijn handmatige technieken die de kinesitherapeut gebruikt om de beweeglijkheid van het gewricht te verbeteren en de stijfheid te verminderen. Dit wordt vaak gecombineerd met oefentherapie voor een groter effect.
Voorlichting en zelfmanagement: Kinesitherapeuten geven belangrijke informatie, advies en ondersteuning om je te helpen je klachten te beheersen en actief te blijven.
Behandelingen met medicijnen (medicamenteuze behandelingen)
Crèmes of gels met ontstekingsremmers (topische NSAID's): Deze worden rechtstreeks op de huid aangebracht en zijn de eerste keuze bij artrose in de knie, vooral als je gevoelig bent voor bijwerkingen van medicijnen die je slikt.
Ontstekingsremmers via de mond (orale NSAID's): Deze medicijnen zijn effectief tegen pijn, maar moeten voorzichtig worden gebruikt vanwege mogelijke risico's voor hart en bloedvaten of de maag en darmen.
Injecties in het gewricht:
Corticosteroïde-injecties: Deze geven kortdurende verlichting van de pijn, vooral bij knieartrose.
Hyaluronzuur-injecties en andere injecties: Deze kunnen in specifieke gevallen worden overwogen.
Andere medicijnen:
Duloxetine: Dit medicijn kan helpen bij pijn.
Paracetamol: Dit wordt minder vaak aanbevolen, omdat het vaak minder effectief is bij artrose.
Opioïden (sterke pijnstillers): Deze worden niet aanbevolen bij artrose.
Chirurgische opties
Gewrichtsvervanging: Bij vergevorderde artrose met ernstige klachten en veel schade aan het gewricht, kan een totale gewrichtsvervanging (bijvoorbeeld een knie- of heupprothese) een zeer effectieve oplossing zijn.
Samenvattend Behandelstrategieën:
Conclusie
Kinesitherapie – met name gestructureerde oefeningen en goede voorlichting – zou de eerstelijnsbehandeling moeten zijn bij artrose. Het vermindert effectief pijn, verbetert de functie en ondersteunt de langdurige gezondheid van het gewricht, met minimale risico's.
Bronnen
1. Anil, U., Markus, D., Hurley, E., Manjunath, A., Alaia, M., Campbell, K., Jazrawi, L., & Strauss, E. (2021). The efficacy of intra-articular injections in the treatment of knee osteoarthritis: A network meta-analysis of randomized controlled trials. The Knee, 32, 173–182. https://doi.org/10.1016/j.knee.2021.08.008
2. Bannuru, R., Osani, M., Vaysbrot, E., Arden, N., Arden, N., Bennell, K., Bierma-Zeinstra, S., Kraus, V., Lohmander, L., Abbott, J., Bhandari, M., Blanco, F., Espinosa, R., Haugen, I., Lin, J., Mandl, L., Moilanen, E., Nakamura, N., Snyder-Mackler, L., … McAlindon, T. (2019). OARSI guidelines for the non-surgical management of knee, hip, and polyarticular osteoarthritis. Osteoarthritis and Cartilage. https://doi.org/10.1016/j.joca.2019.06.011
3. Bennell, K., Buchbinder, R., & Hinman, R. (2015). Physical therapies in the management of osteoarthritis: current state of the evidence. Current Opinion in Rheumatology, 27, 304. https://doi.org/10.1097/BOR.0000000000000160
4. Bennell, K., Hunter, D., & Hinman, R. (2012). Management of osteoarthritis of the knee. BMJ : British Medical Journal, 345. https://doi.org/10.1136/bmj.e4934
5. Berenbaum, F. (2013). Osteoarthritis as an inflammatory disease (osteoarthritis is not osteoarthrosis!). Osteoarthritis and Cartilage, 21 1, 16–21. https://doi.org/10.1016/j.joca.2012.11.012
6. Berteau, J. (2022). Knee Pain from Osteoarthritis: Pathogenesis, Risk Factors, and Recent Evidence on Physical Therapy Interventions. Journal of Clinical Medicine, 11. https://doi.org/10.3390/jcm11123252
7. Bowden, J., Hunter, D., Deveza, L., Duong, V., Dziedzic, K., Allen, K., Chan, P., & Eyles, J. (2020). Core and adjunctive interventions for osteoarthritis: efficacy and models for implementation. Nature Reviews Rheumatology, 1–14. https://doi.org/10.1038/s41584-020-0447-8
8. Brophy, R., & Fillingham, Y. (2022). AAOS Clinical Practice Guideline Summary: Management of Osteoarthritis of the Knee (Nonarthroplasty), Third Edition. The Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons. https://doi.org/10.5435/JAAOS-D-21-01233
9. Buchanan, W., Kean, C., Kean, W., & Rainsford, K. (2023). Osteoarthritis. Inflammopharmacology. https://doi.org/10.1007/s10787-023-01223-y
10. Cai, X., Yuan, S., Zeng, Y., Wang, C.-M., Yu, N., & Ding, C. (2021). New Trends in Pharmacological Treatments for Osteoarthritis. Frontiers in Pharmacology, 12. https://doi.org/10.3389/fphar.2021.645842
11. Chen, D., Shen, J., Zhao, W., Wang, T., Han, L., Hamilton, J., & Im, H. (2017). Osteoarthritis: toward a comprehensive understanding of pathological mechanism. Bone Research, 5. https://doi.org/10.1038/boneres.2016.44
12. Cho, Y., Jeong, S., Kim, H.-S., Kang, D., Lee, J., Kang, S.-B., & Kim, J.-H. (2021). Disease-modifying therapeutic strategies in osteoarthritis: current status and future directions. Experimental & Molecular Medicine, 53, 1689–1696. https://doi.org/10.1038/s12276-021-00710-y
13. Conaghan, P., Cook, A., Hamilton, J., & Tak, P. (2019). Therapeutic options for targeting inflammatory osteoarthritis pain. Nature Reviews Rheumatology, 15, 355–363. https://doi.org/10.1038/s41584-019-0221-y
14. Dantas, L., de Fátima Salvini, T., & McAlindon, T. (2020). Knee osteoarthritis: key treatments and implications for physical therapy. Brazilian Journal of Physical Therapy. https://doi.org/10.1016/j.bjpt.2020.08.004
15. Deyle, G., Allen, C., Allison, S., Gill, N., Hando, B., Petersen, E., Dusenberry, D., & Rhon, D. (2020). Physical Therapy versus Glucocorticoid Injection for Osteoarthritis of the Knee. The New England Journal of Medicine, 382 15, 1420–1429. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1905877
16. Deyle, G., Allison, S., Matekel, R., Ryder, M., Stang, J., Gohdes, D., Hutton, J., Henderson, N., & Garber, M. (2005). Physical therapy treatment effectiveness for osteoarthritis of the knee: a randomized comparison of supervised clinical exercise and manual therapy procedures versus a home exercise program. Physical Therapy, 85 12, 1301–1317. https://doi.org/10.1093/PTJ/85.12.1301
17. Deyle, G., Henderson, N., Matekel, R., Ryder, M., Garber, M., & Allison, S. (2000). Effectiveness of Manual Physical Therapy and Exercise in Osteoarthritis of the Knee. Annals of Internal Medicine, 132, 173–181. https://doi.org/10.7326/0003-4819-132-3-200002010-00002
18. Englund, M. (2023). Osteoarthritis, part of life or a curable disease? A bird’s‐eye view. Journal of Internal Medicine, 293, 681–693. https://doi.org/10.1111/joim.13634
19. Farinelli, L., Riccio, M., Gigante, A., & de Francesco, F. (2024). Pain Management Strategies in Osteoarthritis. Biomedicines, 12. https://doi.org/10.3390/biomedicines12040805
20. Felson, D., Lawrence, R., Dieppe, P., Hirsch, R., Helmick, C., Jordan, J., Kington, R., Lane, N., Nevitt, M., Zhang, Y., Sowers, M., McAlindon, T., Spector, T., Poole, A., Yanovski, S., Ateshian, G., Sharma, L., Buckwalter, J., Brandt, K., & Fries, J. (2000). Osteoarthritis: New Insights. Part 1: The Disease and Its Risk Factors. Annals of Internal Medicine, 133, 635–646. https://doi.org/10.7326/0003-4819-133-8-200010170-00016
21. Felson, D., Lawrence, R., Hochberg, M., McAlindon, T., Dieppe, P., Minor, M., Blair, S., Berman, B., Fries, J., Weinberger, M., Lorig, K., Jacobs, J., & Goldberg, V. (2000). Osteoarthritis: New Insights. Part 2: Treatment Approaches. Annals of Internal Medicine, 133, 726–737. https://doi.org/10.7326/0003-4819-133-9-200011070-00015
22. Fransen, M., Crosbie, J., & Edmonds, J. (2001). Physical therapy is effective for patients with osteoarthritis of the knee: a randomized controlled clinical trial. The Journal of Rheumatology, 28 1, 156–164. https://consensus.app/papers/physical-therapy-is-effective-for-patients-with-crosbie-fransen/b99b96548a1d5496b07680fab047b69a/
23. Gelber, A. (2014). In the clinic. Osteoarthritis. Annals of Internal Medicine, 161 1. https://doi.org/10.7326/0003-4819-161-1-201407010-01001
24. Ghouri, A., & Conaghan, P. (2020). Prospects for Therapies in Osteoarthritis. Calcified Tissue International, 109, 339–350. https://doi.org/10.1007/s00223-020-00672-9
25. Grandi, F., & Bhutani, N. (2020). Epigenetic Therapies for Osteoarthritis. Trends in Pharmacological Sciences. https://doi.org/10.1016/j.tips.2020.05.008
26. Guilak, F., Nims, R., Dicks, A., Wu, C.-L., & Meulenbelt, I. (2018). Osteoarthritis as a disease of the cartilage pericellular matrix. Matrix Biology : Journal of the International Society for Matrix Biology, 71–72, 40–50. https://doi.org/10.1016/j.matbio.2018.05.008
27. Hawker, G. (2019). Osteoarthritis is a serious disease. Clinical and Experimental Rheumatology, 37 Suppl 120 5, 3–6. https://consensus.app/papers/osteoarthritis-is-a-serious-disease-hawker/d16e2460fc915efe8434074a90588b98/
28. Huang, C., Hou, Y., Yang, Y., Liu, J., Li, Y., Lu, D., Chen, S., & Wang, J. (2024). A bibliometric analysis of the application of physical therapy in knee osteoarthritis from 2013 to 2022. Frontiers in Medicine, 11. https://doi.org/10.3389/fmed.2024.1418433
29. Hussain, S., Neilly, D., Baliga, S., Patil, S., & Meek, R. (2016). Knee osteoarthritis: a review of management options. Scottish Medical Journal, 61, 16–17. https://doi.org/10.1177/0036933015619588
30. Jamtvedt, G., Dahm, K., Christie, A., Moe, R., Haavardsholm, E., Holm, I., & Hagen, K. (2008). Physical Therapy Interventions for Patients With Osteoarthritis of the Knee: An Overview of Systematic Reviews. Physical Therapy, 88, 123–136. https://doi.org/10.2522/ptj.20070043
31. Jang, S., Lee, K., & Ju, J. (2021a). Recent Updates of Diagnosis, Pathophysiology, and Treatment on Osteoarthritis of the Knee. International Journal of Molecular Sciences, 22. https://doi.org/10.3390/ijms22052619
32. Jang, S., Lee, K., & Ju, J. (2021b). Recent Updates of Diagnosis, Pathophysiology, and Treatment on Osteoarthritis of the Knee. International Journal of Molecular Sciences, 22. https://doi.org/10.3390/ijms22052619
33. Katz, J., Arant, K., & Loeser, R. (2021). Diagnosis and Treatment of Hip and Knee Osteoarthritis: A Review. JAMA, 325 6, 568–578. https://doi.org/10.1001/jama.2020.22171
34. Latourte, A., Kloppenburg, M., & Richette, P. (2020). Emerging pharmaceutical therapies for osteoarthritis. Nature Reviews Rheumatology, 16, 673–688. https://doi.org/10.1038/s41584-020-00518-6
35. Li, B., Yang, Z., Li, Y., Zhang, J., Li, C., & Lv, N. (2024). Exploration beyond osteoarthritis: the association and mechanism of its related comorbidities. Frontiers in Endocrinology, 15. https://doi.org/10.3389/fendo.2024.1352671
36. Li, J., Zhang, H., Han, Y., Hu, Y., Geng, Z., & Su, J. (2023). Targeted and responsive biomaterials in osteoarthritis. Theranostics, 13, 931–954. https://doi.org/10.7150/thno.78639
37. Liao, C.-D., Chen, H.-C., Huang, M., Liou, T., Lin, C.-L., & Huang, S.-W. (2023). Comparative Efficacy of Intra-Articular Injection, Physical Therapy, and Combined Treatments on Pain, Function, and Sarcopenia Indices in Knee Osteoarthritis: A Network Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. International Journal of Molecular Sciences, 24. https://doi.org/10.3390/ijms24076078
38. Long, J., You, J., & Yang, Y. (2025). Effect of Digital Exercise Therapy on the Pain and Physical Function of Patients With Osteoarthritis: Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of Medical Internet Research, 27. https://doi.org/10.2196/66037
39. Marriott, K., & Birmingham, T. (2023). Fundamentals of Osteoarthritis. Rehabilitation: exercise, diet, biomechanics, and physical therapist-delivered interventions. Osteoarthritis and Cartilage. https://doi.org/10.1016/j.joca.2023.06.011
40. Mobasheri, A., & Batt, M. (2016). An update on the pathophysiology of osteoarthritis. Annals of Physical and Rehabilitation Medicine, 59 5-6, 333–339. https://doi.org/10.1016/j.rehab.2016.07.004
41. Moseng, T., Vlieland, T., Battista, S., Beckwée, D., Boyadzhieva, V., Conaghan, P., Costa, D., Doherty, M., Finney, A., Georgiev, T., Gobbo, M., Kennedy, N., Kjeken, I., Kroon, F., Lohmander, L., Lund, H., Mallen, C., Pavelka, K., Pitsillidou, I., … Simone, T. (2024). EULAR recommendations for the non-pharmacological core management of hip and knee osteoarthritis: 2023 update. Annals of the Rheumatic Diseases, 83, 730–740. https://doi.org/10.1136/ard-2023-225041
42. Motta, F., Barone, E., Sica, A., & Selmi, C. (2022). Inflammaging and Osteoarthritis. Clinical Reviews in Allergy & Immunology, 64, 222–238. https://doi.org/10.1007/s12016-022-08941-1
43. Nguyen, C., Lefèvre-Colau, M., Poiraudeau, S., & Rannou, F. (2016). Rehabilitation (exercise and strength training) and osteoarthritis: A critical narrative review. Annals of Physical and Rehabilitation Medicine, 59 3, 190–195. https://doi.org/10.1016/j.rehab.2016.02.010
44. Nissen, N., Holm, P., Bricca, A., Dideriksen, M., Tang, L., & Skou, S. (2021). Clinicians’ beliefs and attitudes to physical activity and exercise therapy as treatment for knee and/or hip osteoarthritis: A scoping review. Osteoarthritis and Cartilage. https://doi.org/10.1016/j.joca.2021.11.008
45. Pérez-Lozano, M., Cesaro, A., Mazor, M., Estève, É., Berteina‐Raboin, S., Best, T., Lespessailles, E., & Toumi, H. (2021). Emerging Natural-Product-Based Treatments for the Management of Osteoarthritis. Antioxidants, 10. https://doi.org/10.3390/antiox10020265
46. Quinn, R., Murray, J., Pezold, R., & Sevarino, K. (2018). Surgical Management of Osteoarthritis of the Knee. Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons, 26. https://doi.org/10.5435/JAAOS-D-17-00424
47. Richard, M., Driban, J., & McAlindon, T. (2022). Pharmaceutical Treatment of Osteoarthritis. Osteoarthritis and Cartilage. https://doi.org/10.1016/j.joca.2022.11.005
48. Salman, L., Ahmed, G., Dakin, S., Kendrick, B., & Price, A. (2023). Osteoarthritis: a narrative review of molecular approaches to disease management. Arthritis Research & Therapy, 25. https://doi.org/10.1186/s13075-023-03006-w
49. Samvelyan, H., Hughes, D., Stevens, C., & Staines, K. (2020). Models of Osteoarthritis: Relevance and New Insights. Calcified Tissue International, 109, 243–256. https://doi.org/10.1007/s00223-020-00670-x
50. Sharma, L. (2021). Osteoarthritis of the Knee. The New England Journal of Medicine, 384 1, 51–59. https://doi.org/10.1056/nejmcp1903768
51. Skou, S., Pedersen, B., Abbott, H., Patterson, B., & Barton, C. (2018). Physical Activity and Exercise Therapy Benefit More Than Just Symptoms and Impairments in People With Hip and Knee Osteoarthritis. Journal of Orthopaedic & Sports Physical, 48, 439. https://doi.org/10.2519/jospt.2018.7877
52. Skou, S., & Roos, E. (2019). Physical therapy for patients with knee and hip osteoarthritis: supervised, active treatment is current best practice. Clinical and Experimental Rheumatology, 37 Suppl 120 5, 112–117. https://consensus.app/papers/physical-therapy-for-patients-with-knee-and-hip-roos-skou/125fefa4aca25fbbaf278675de6a80d2/
53. Steinmetz, J., Culbreth, G., Haile, L., Rafferty, Q., Lo, J., Fukutaki, K., Cruz, J., Smith, A., Vollset, S., Brooks, P., Cross, M., Woolf, A., Hagins, H., Abbasi-Kangevari, M., Abedi, A., Ackerman, I., Amu, H., Antony, B., Arabloo, J., … Kopec, J. (2023). Global, regional, and national burden of osteoarthritis, 1990–2020 and projections to 2050: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2021. The Lancet. Rheumatology, 5. https://doi.org/10.1016/S2665-9913(23)00163-7
54. van Doormaal, M., Meerhoff, G., Vlieland, T. V., & Peter, W. (2020). A clinical practice guideline for physical therapy in patients with hip or knee osteoarthritis. Musculoskeletal Care. https://doi.org/10.1002/msc.1492
55. Wang, S.-Y., Olson-Kellogg, B., Shamliyan, T., Choi, J.-Y., Ramakrishnan, R., & Kane, R. (2012). Physical Therapy Interventions for Knee Pain Secondary to Osteoarthritis. Annals of Internal Medicine, 157, 632–644. https://doi.org/10.7326/0003-4819-157-9-201211060-00007
56. Wang, W., Niu, Y., & Jia, Q. (2022). Physical therapy as a promising treatment for osteoarthritis: A narrative review. Frontiers in Physiology, 13. https://doi.org/10.3389/fphys.2022.1011407
57. Wehling, P., Evans, C., Wehling, J., & Maixner, W. (2017). Effectiveness of intra-articular therapies in osteoarthritis: a literature review. Therapeutic Advances in Musculoskeletal Disease, 9, 183–196. https://doi.org/10.1177/1759720X17712695
58. Yue, L., & Berman, J. (2022). What Is Osteoarthritis? JAMA, 327 13, 1300. https://doi.org/10.1001/jama.2022.1980
59. Yunus, M. H. M., Nordin, A., & Kamal, H. (2020). Pathophysiological Perspective of Osteoarthritis. Medicina, 56. https://doi.org/10.3390/medicina56110614
60. Георгиев, Г., Георгиев, Ц. А., Стоилов, Р., Иванова, М., Georgiev, G., Georgiev, T., Stoilov, R., & Ivanova, M. (2019). Opportunities and place of physical therapy in the complex treatment of osteoarthritis. Revmatologiia (Bulgaria). https://doi.org/10.35465/27.3.2019.pp66-76
Opmerkingen